Czym jest działka leśna?

Działki leśne budzą zainteresowanie inwestorów głównie z tego względu, że są znacznie tańsze od gruntów budowlanych. Należy mieć jednak świadomość, że budowa na takiej parceli może być utrudniona, zważywszy na złożone procedury administracyjne, a niekiedy wręcz niemożliwa. Co to jest działka leśna i w jakich przypadkach można na niej wybudować dom? Czy możliwe jest jej odlesienie?

Co to jest działka leśna?

To grunt odpowiednio oznaczony w ewidencji i miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (MPZP), który przeważnie jest pokryty roślinnością, a jego przeznaczenie związane z gospodarką leśną. Może to być także grunt objęty ochroną przyrody, w przypadku którego występują ograniczenia związane z budową i ewentualną sprzedażą. Ponadto prawo pierwokupu działki przysługuje Lasom Państwowym.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego i stanu na 31 grudnia 2021 r. powierzchnia gruntów leśnych wynosiła w Polsce 9467,5 tys. ha. Lasy zajmowały 9264,7 tys. ha, co stanowi 29,6% powierzchni kraju.

To, że na danym terenie występuje roślinność typowo leśna, wcale nie oznacza, że jest zakwalifikowany jako działka leśna. Trzeba to sprawdzić we wspomnianym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w którym mogą się znaleźć następujące oznaczenia:

• ZL – działki leśne,
• ZN – tereny zielone objęte ochroną przyrody,
• ZP – tereny zieleni urządzonej.
• Natomiast w ewidencji gruntów występują następujące skróty:
• Ls – lasy,
• Lz – grunty zadrzewione i zakrzewione.

Możliwości zagospodarowania działki leśnej

Opcje zagospodarowania takiego gruntu zależą od MPZP. W przypadku działek oznaczonych jako las albo teren objęty ochroną przyrody nie można budować. Zdarza się, że grunt znajdujący się w zalesionej okolicy został jednak oznaczony jako budowlany i wtedy można na nim postawić dom.

W przypadku gdy MPZP nie umożliwia budowy, wtedy rozwiązaniem może być tzw. odlesienie, co w praktyce oznacza zmianę przeznaczenia gruntu. Do tego potrzebne są:

• zgoda ministra ds. środowiska lub marszałka województwa,
• wyłączenie gruntu z produkcji leśnej, a to już decyzja wydawana przez Dyrekcję Regionalną Lasów Państwowych.

Nie ma jednak gwarancji uzyskania takiej zgody. Poza tym cała procedura może być długotrwała. Aby to w ogóle było możliwe, konieczne jest złożenie wniosku wraz z następującymi załącznikami:

• wypis z rejestru gruntów,
• potwierdzenie tytułu prawnego do gruntu,
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz zgoda na zmianę przeznaczenia gruntu, ewentualnie decyzja o warunkach zabudowy,
• plan wyłączenia – projekt zagospodarowania działki,
• opis taksacyjny lasu w miejscu wyłączenia.

Lasy Państwowe z prawem do pierwokupu

W przypadku działek leśnych występują ograniczenia pod względem możliwości ich nabycia. Poza wyjątkami prawo pierwokupu mają Lasy Państwowe. Jeśli nie będą zainteresowane zakupem, dopiero wtedy może dojść do transakcji. Istnieją pewne wyjątki, w których to nie obowiązuje, np. kiedy dochodzi do nabycia gruntu przez krewnego czy spadkobiercę.